راه اندازی خورشید مصنوعی در چین

راه اندازی خورشید مصنوعی در چین

راه اندازی خورشید مصنوعی در چین : با انتها عملیات طراحی و ساخت راکتور همجوشی چین، دانشمندان امیدوار هستند در اوایل سال ۲۰۲۰ از این دستگاه قدرتمند بهره‌برداری کنند.

چین در شرف راه‌‌اندازی راکتور همجوشی هسته‌‌ای نو خود میباشد که می‌‌تواند با شبیه‌‌سازی فرایند رخ‌‌داده درون خورشید، انرژی تولید بکند. این راکتور با نام مستعار «خورشید مصنوعی» شناخته می‌‌شود و درصورت راه‌‌اندازی موفقیت‌‌آمیز می‌‌تواند دانشمندان را یک گام دیگر به‌‌سوی انرژی پاک، ارزان و نامحدود حاصل از همجوشی هسته‌‌ای نزدیک‌‌تر بکند.

ساخت راکتور HL-2M Tokamak بخشی از پروژه‌‌ی ملی ابررسانای پیشرفته‌‌ی آزمایشی توکامک محسوب می‌‌شود که از سال ۲۰۰۶ تاکنون در کشور چین جریان دارد. در ماه مارس گذشته، یکی از مقامات رسمی سازمان ملی هسته‌‌ای چین اعلام نمود که روند ساخت راکتور HL-2M تا انتها سال میلادی جاری تکمیل خواهد شد.

راه اندازی خورشید مصنوعی در چین
بنابر گزارش آژانس خبری شین‌‌هوآ، در ماه ژوئن، سیستم کویل راکتور نصب شده و از آن موقع تاکنون روند تکمیل بقیه‌‌ی قسمت‌‌های راکتور به‌‌خوبی قبل رفته میباشد.

دوآن شورو، رئیس بنیاد فیزیک جنوب‌‌غرب چین و از دست‌‌‌‌اندرکاران این پروژه طی کنفرانس انرژی همجوشی ۲۰۱۹ چین گفته میباشد که راکتور یادشده در سال ۲۰۲۰ وارد فاز بهره‌‌برداری خواهد شد.

او در حضور شرکت‌‌کنندگان این کنفرانس توضیح داده میباشد که چطور دستگاه نو می‌‌تواند به دمایی بالاتر از ۲۰۰ میلیون درجه‌‌ی سیلیوس دست یابد. این دما چیزی حدود ۱۳ برابر دمای مرکز خورشید میباشد. نسخه‌‌های قبلی از خورشیدهای مصنوعی توانسته بودند به دمای ۱۰۰ میلیون درجه‌‌ی سانتی‌‌گراد برسند؛ پیشرفتی مهم که در نوامبر سال گذشته به‌‌صورت وسیع در رسانه‌‌های چینی منعکس شد.

همجوشی هسته‌‌ای فرایندی میباشد که انرژی‌بخش پایان ستارگانی همچون خورشید به‌‌شمار می‌‌آید.(راه اندازی خورشید مصنوعی در چین)

در این فرایند، دو ذره‌‌ی زیراتمی سبک‌‌تر با ترکیب با یکدیگر یک هسته‌‌ی سنگین‌‌تر را تشکیل می‌‌دهند و طی آن، مقادیر زیادی انرژی آزاد می‌‌شود. درون خورشید ما هم با رسیدن دما به ۱۵ میلیون درجه‌‌ی سانتی‌‌گراد، روند همجوشی هسته‌‌ی اتم هیدروژن و تشکیل هلیوم شروع می‌‌شود.
 
تصویری از خروج جرم از تاج خورشیدی. داشنمندان چینی امیدوار هستند بتوانند آزمایش‌‌های خود را روی خورشید مصنوعی در سال نو میلادی شروع کنند.

برای شبیه‌‌سازی چنین واکنش قدرتمندی روی زمین، دانشمندان میبایست اتم‌‌های هیدروژن را به دمایی بالای ۱۰۰ میلیون درجه‌‌ی سانتی‌‌گراد برسانند. در چنین دمایی، سوخت هیدروژنی تبدیل به پلاسما می‌‌شود.

این پلاسمای داغ میبایست در فضایی محدود متمرکز شود. یکی از راهکارهای پیشنهادی برای رسیدن به این هدف، طراحی دستگاهی دونات‌‌شکل با نام توکامک میباشد که در آن از میدان‌‌های مغناطیسی قدرتمندی برای پایدارسازی پلاسما و شروع فرایند همجوشی بهره گرفته می‌‌شود. با این حالا، یکی از چالش‌‌های پیش‌‌رو، امکان بروز انفجار در پلاسما و واردآمدن خسارت به بدنه‌‌ی راکتور خواهد بود.

راه اندازی خورشید مصنوعی در چین

درصورت غلبه بر همه‌‌ی این چالش‌‌ها و شروع فرایند همجوشی پایدار، هنوز هم میزان انرژی مصرفی برای درست کردن واکنش بیش‌‌تر از میزان انرژی خروجی سیستم خواهد بود.

جیمز هریسون، فیزیکدان ارشد همجوشی هسته‌‌ای از بنیاد انرژی اتمی بریتانیا (UKAEA) در مصاحبه با Newsweek می‌‌گوید که راکتور HL-2M Tokamak چین به‌‌خاطر قابلیت انعطاف در میدان مغناطیسی، با سایر انواع راکتورهای موجود متفاوت میباشد. دانشمندان می‌‌توانند به‌‌گونه‌‌ای دستگاه را تنظیم کنند که از آسیب به بدنه‌‌ی داخلی راکتور در دماهای بالا جلوگیری شود.

او توضیح می‌‌دهد: (راه اندازی خورشید مصنوعی در چین)

تجهیزات مغناطیسی محدودسازی همجوشی (نظیر توکامک‌‌ها) می‌‌توانند حرارت اضافی و ذرات زائد تولیدشده در هسته‌‌ی همجوشی را در لایه‌‌ی زیاد نازکی (با عرض چند سانتی‌‌متر تا چند میلی‌‌متر) به‌‌جای بگذارند.

این امر باعث می‌‌شود حرارت بالا و حجم زیادی از ذرات تولید شوند که خود می‌تواند به سطوح داخلی راکتور آسیب وارد بکند. قابلیت‌‌انعطاف به‌‌کاررفته درون راکتور HL-2M به پژوهشگران اجازه خواهد داد راهکارهای تازه‌‌ای را برای این معضل پیدا کنند.

هریسون می‌‌گوید که نخستین گام در راه‌‌اندازی HL-2M احتمالا این خواهد بود که بخش‌‌های مختلف دستگاه به‌‌صورت جداگانه مورد آزمایش قرار گیرند. بعدا انتظار می‌‌رود دانشمندان چینی قبل از شروع آزمایش‌‌ها، نسبت‌‌به تست سیستم‌‌های یکپارچه اقدام کنند.

هریسون می‌‌گوید:

گام بعدی، آغاز فرایند تولید پلاسما با دمایی نسبتا کم خواهد بود تا تجزیه‌‌ی پلاسما و ارتقا به عملکردهای بالاتر بررسی شود. بعدا بهبود زیرسیستم‌‌های مختلف باهدف زیاد شدن قابلیت‌‌اطمینان و کنترل‌‌پذیری دستگاه پیاده‌‌سازی خواهد شد.

HL-2M می‌‌تواند داده‌‌های باارزشی را درباره سازگاری پلاسماهای سطح بالای همجوشی و روش‌‌های کنترل مؤثرتر حرارت و ذرات خروجی هسته‌‌ی راکتور فراهم بکند. این یکی از بزرگ‌‌ترین چالش‌های پیش‌‌رو در ساخت یک راکتور همجوشی تجاری خواهد بود و نتایج حاصل از HL-2M (به‌‌عنوان بخشی از جامعه‌‌ی بین‌‌المللی تحقیقات همجوشی) در طراحی سایر راکتورها مفید واقع خواهد شد.

————————————————-

مطالب مرتبط: